درس ۱۷ مطالعات چهارم ابتدایی نواحی آب و هوایی

انتظارات یادگیری درس ۱۷ مطالعات چهارم ابتدایی نواحی آب و هوایی

انتظار می رود دانش آموزان بتوانند:
۱ انواع آب و هوا را در ایران نام ببرند و محدوده های آب و هوایی را از روی نقشه، نشان دهند.
۲ نواحی مهم آب و هوایی ایران را از نظر دما و بارش مقایسه کنند.
۳ ویژگی های چهار ناحیهٔ آب و هوایی ایران را بیان کنند.
۴ با توجه به شرایط آب و هوایی هر مکان، ابزار و وسایل لازم برای سفر به آن مکان را حدس بزنند و فهرست کنند.
۵ محل تقریبی شهر یا روستای خود را روی نقشهٔ آب و هوایی ایران، معین کنند.
مواد و وسایل مورد نیاز: کتاب درسی، تصاویری از نواحی آب و هوایی ایران

آموزش درس ۱۷ مطالعات چهارم ابتدایی نواحی آب و هوایی

آماده کنید

این درس تقریباً در محدودهٔ زمانی اسفند/ فروردین تدریس می شود.

جزوه پاسخ فعالیت های کتاب اجتماعی چهارم ابتدایی

مشاهده

ابتدا شرایط آب و هوایی منطقهٔ خودتان را در نظر بگیرید.

سپس در جلسه قبل از تدریس، دانش آموزان را به چند گروه تقسیم کنید و برای هر گروه، یک شهر که آب و هوای آن متفاوت با منطقهٔ شماست، پیشنهاد کنید.

مثلاً اگر شما در شهرکرد هستید، از آنها بپرسید اگر قرار باشد این هفته به جزیرهٔ کیش مسافرت کنند، پرس وجو کنند هوای کیش چطور است،

برای رفتن به آنجا چه لباس و وسایلی باید همراه داشته باشند؟

دانش آموزان با پرس وجو از بزرگترها و گوش دادن به اخبار هواشناسی، پاسخ را آماده کنند.

در شروع درس از دانش آموزان بخواهید که پاسخ هایشان را بیان کنند،

سپس نتیجه گیری کنید که در نواحی مختلف کشور ما آب و هواهای گوناگون، وجود دارد.

آموزش دهید

با نشان دادن نقشهٔ ایران در صفحهٔ ۷۵، به دانش آموزان بگویید

چون کشور ما ایران، کشور بزرگ و پهناوری است،

بنابراین دارای آب و هواهای متنوعی است و زمانی که در نقاط سردسیر آذربایجان برف می بارد،

می توان در سواحل استان هرمزگان شنا کرد و یا وقتی در اوایل بهار در همدان مردم به علت سرما از بخاری و شوفاژ و وسایل گرم کننده استفاده می کنند،

در خوزستان کولرها را روشن کرده اند. با نگاه کردن به نقشه و تصاویر آن، بحث تنوع آب و هوایی ایران در ذهن دانش آموزان بهتر جا می افتد.

ابتدا از دانش آموزان بخواهید روی نقشه، قلمرو هر یک از نواحی آب و هوایی را نشان دهند و فعالیت های صفحهٔ ۷۵ را انجام دهند.

نواحی آب و هوایی ایران

۱ نواحی آب و هوایی ایران عبارت اند از: معتدل و مرطوب خزری، معتدل و نیمه خشک
کوهستانی، گرم و خشک، گرم و شرجی سواحل جنوب.
ناحیۀ معتدل و مرطوب خزری :گرگان، رشت، چالوس
ناحیۀ معتدل و نیمه خشک کوهستانی :ارومیه، مشهد، یاسوج
ناحیۀ گرم و خشک :بیرجند، طبس، کاشان
ناحیۀ گرم و شرجی سواحل جنوب :بندرعباس، بوشهر، آبادان

همان طور که ملاحظه کردید روی نقشه، چهار ناحیهٔ آب و هوایی، وجود دارد.

نام چهار ناحیه را  بنویسید، سپس دانش آموزان را به چهار گروه تقسیم کنید و هر یک از انواع آب و هوا را به یک گروه بدهید

تا با توجه به عکس ها و نمودارها، متن را بخوانند و توضیح کامل دهند.

در ضمن ارائهٔ دانش آموزان، به آنها کمک کنید تا نکته ای جا نماند.

در مقایسهٔ دمای نواحی مختلف به دانش آموزان کمک کنید. تأکید بر روی تصاویر، درک ویژگی های آب و هوایی را برای آنها آسان تر می کند.

این بخش را با توجه دادن به تصاویر و نمودارهای آب و هوایی پیش ببرید.

برای مثال، بپرسید:
آیا همهٔ ماه های سال در رامسر باران می بارد؟ بله.

بپرسید: از کجا می فهمیم؟ چون روی نمودار بارش
رامسر نشان می دهد که در تمام ماه های سال باران می بارد. آیا در بم، همهٔ ماه های سال باران می بارد؟

درآنجا چند ماه خشک وجود دارد؟ خیر. پنج ماه از سال اصلاً در شهر بم، باران نمی بارد

به پایان ببرید

برای تمرین و مرور درس، تصاویری از نواحی مختلف آب و هوایی را انتخاب کنید

در اختیار دانش آموزان بگذارید تا حدس بزنند تصویر چه نوع آب و هوایی را نشان می دهد.

از آنها بخواهید مشخصات آب و هوایی آن ناحیه را نیز بیان کنند.

همچنین شما می توانید یک نمودار آب و هوایی دما یا بارش را به دانش آموزان، نشان دهید.

برای مثال، نمودار بارش یکی از شهرهای کنارهٔ دریای خزر

از دانش آموزان بپرسید: این نمودار مربوط به کدام ناحیه است؟ حدس بزنید. چرا؟

با انجام فعالیت های صفحهٔ ۷۹ درس را به پایان ببرید.

پاسخ سؤال ۱: چون در آن منطقه، دی ماه هوای معتدلی دارد،

لازم نیست ارسلان لباس های پشمی و کت و کلاه زمستانی را با خود بردارد و بهتر است کلاه و عینک آفتابی به همراه خود ببرد.

پاسخ سؤال ۲: همدان در بهمن ماه هوای بسیار سردی دارد.

از وسایلی مثل زنجیر چرخ،لاستیکی خشکن، ضدیخ، مواد غذایی کافی و لباس گرم، در جاده های برف گیر استفاده می کنند،

زیراممکن است جاده لغزنده باشد و تردد به کندی صورت بگیرد.

پاسخ سؤال ۳: در این ناحیه به ویژه در بهار باران فراوان می بارد، بهتر است چتر و بارانی همراه خود داشته باشند.

البته چون هوا متغیر است و احتمال دارد سردتر شود، لباس گرم هم لازم است.
پاسخ سؤال ۴: از دانش آموزان بخواهید روی نقشه، ابتدا استان و سپس شهرستان و بعد شهر یا روستای محل زندگی خود را پیدا کنند

و علامت بزنند و با توجه به نقشه و تقسیمات آب و هوایی،نوع آب و هوای آنجا را تعیین کنند.

توجه کنید ممکن است برخی نقاط، در مرز دو ناحیهٔ آب و هوایی مجاور قرار داشته باشند.