موضوعات کتاب هدیه آسمان پایه چهارم ابتدایی
۱.موضوع خداشناسی در کتاب هدیه آسمان پایه چهارم ابتدایی
این آموزش باید به نکات زیر توجه داشت.
۱ تصور کودک از خدا آمیخته ای از تجسم و تخیّل است؛
بنابراین نباید در صدد تلقین مفهوم غیرمادی بودن خدا به او باشیم
چون این تصورات موجب برقراری ارتباط او با خدا می شود.
۲ به جای صحّه گذاشتن بر روی تصورات ذهنی کودک از خدا،
بهتر است بیشتر دربارهٔ مهربان ودوست داشتنی بودن خدا و مخلوقات او گفت وگو کنیم.
۳ برای آشنایی کودک با خدا از طریق نعمت های او وارد شویم.
۴ متناسب با محتوای دروس، کودک را با صفات خداوند از قبیل دانایی، توانایی، بخشنده بودن و …آشنا نماییم.
۵ در آموزش مفهوم خداشناسی استفاده از روش های غیر مستقیم
بیان مطالب از زبان فرد دیگری یابدون اشاره به مقصود اصلی جذابیت آموزش را برای دانش آموزان بیشتر می نماید.
۶ دروس این بخش به گونه ای در کتاب قرار گرفت هاند که جهت رسیدن به اهداف آن لازم است به ترتیب تدریس شوند.
۷ با بیان دعاهای مناسب در قال بهای جذاب در حد کودک موجب ایجاد علاقه و تقویت احساس محبت به خدا در کودک شویم.
دانش آموز پایه چهارم ابتدایی در این بخش به نمونه هایی از نیاز خود و موجودات توجه نموده
و به دانایی خداوند در شناخت این نیازها و توانایی او به عنوان رفع کننده نیاز موجودات توجه نموده
و همه این نعمت ها را به عنوان موهبتی از جانب خدای بخشنده معرفی می کند.
بر این اساس به تشکر و قدردانی و محبت نسبت به خداوند علاقه مند شده
می آموزد که دعا راه سخن گفتن با خدا برای بیان خواسته های خود و دیگران می باشد.
موضوع پیامبری در کتاب هدیه آسمان پایه چهارم ابتدایی
در آموزش مفاهیم پیامبری باید به نکات زیر توجه نمود:
۱ تلاش در جهت ایجاد علاقه مندی به اولیای دین از طریق داستان های شیرین ارتباط آنها با کودکان
۲ تأکید بر ویژگی های اخلاقی پیامبران (صبر، تلاش، خوش اخلاقی و…)
در برخورد با انسان ها درزندگی از طریق داستان هایی از زندگی آنها و ادای احترام به هنگام بردن نام آنها
۳ آگاهی دادن از ارتباط پیامبران با خداوند و راهنما بودن آنها برای انسان ها در دنیا
۴ عدم تأکید بر مفاهیمی مانند عصمت، وحی و معجزه در سنین ابتدای دبستان
۵ هم زمانی آموزش دروس مربوط به پیامبری با جشن ها و اعیاد در طول سال تحصیلی
۶ فراهم نمودن امکان شرکت در مراسم جشن و شادی برای ولادت پیامبر و اولیای دین
۷ الگو قرار دادن پیامبر و اولیای دین در زندگی روزمره دانش آموز متناسب با محتوای دروس کتاب هدیه های آسمان پایه چهارم ابتدایی
دانش آموز پایه چهارم ابتدایی در این بخش با حضرت موسی به عنوان یکی از پیامبران بزرگ الهی آشنا می شود
و به دور از هر گونه مفهوم انتزاعی نظیر وحی و عصمت و معجزه درباره شخصیت ارزنده او گفت وگو می کند
و با شرکت در مراسم جشن و اعیاد به احترام گذاشتن به اولیای دین علاقه مند می گردد.
موضوع امامت در کتاب هدیه آسمان پایه چهارم ابتدایی
در آموزش این موضوع به کودکان نیز لازم است به نکات زیر توجه داشت:
۱ تلاش در جهت علاق همندی به امامان با بیان داستان هایی از زندگی آنها و ارتباط آنها با کودکان و ادای احترام به هنگام بردن نام آنها
۲ آشنا کردن دان شآموزان با ائمه اطهاراز طریق ویژگی های اخلاقی آنها مانند کمک به نیازمندان،سعی در جهت رفع گرفتار یهای آنها، صبر و تلاش و…
۳ عدم تأکید فراوان بر شناساندن امامان به عنوان افرادی مرتبط با دستگاه غیب و ملکوت و معجزات و کرامات آنها
۴ همراه نمودن تدریس دروس این بخش با جشن ها و اعیاد در طول سال تحصیلی
۵ ایجاد تمایل به شرکت کودکان در مراسم جشن میلاد امامان بزرگوار
دانش آموز پایهٔ چهارم ابتدایی در این بخش ضمن آشنایی با امامان هفتم و هشتم و نهم به عنوان ائمه شیعه از طریق داستان هایی واقعی از زندگی آنها با رفتار و برخورد آنها آشنا می گردد
و به برخی از ویژگی های زندگی انسان ها بعد از ظهور امام زمان آگاه می شود.
به این ترتیب علاوه بر ایجاد علاقه مندی نسبت به آنان، برای الگو گرفتن از آنها تمایل پیدا خواهد کرد.
موضوع جهان آخرت در کتاب هدیه آسمان پایه چهارم ابتدایی
در طرح موضوع جهان آخرت رعایت اصولی در آموزش معاد به کودکان قابل توجه است:
۱ اصل حاکم بر آموزش مفهوم معاد، حرکت از مفاهیم ساده به پیچیده و از مفاهیم تجربی به سوی مفاهیم انتزاعی است.
۲ موضوع معاد به گونه ای مطرح شود که باعث اضطراب و ترس بی مورد در دانش آموزان نگردد و به تعالی روحی آنها لطمه وارد نکند.
۳ در طرح موضوع معاد به زیبایی های زندگی پس از مرگ و پاداش الهی به تلاش انسان ها بیشتر توجه شود.
۴ صرف آشنایی و شناخت مجموعه ای از مفاهیم، هدف نیست
بلکه تقویت نگرش و گرایش دانش آموزانبه انجام کارهای نیک، هدف اصلی آموزش معاد در دوره ابتدایی می باشد.
دانش آموز پایهٔ چهارم ابتدایی در این بخش ضمن آشنایی با مفهوم ثبت و ضبط تمام اعمال ما و آگاهی خداوند از آنها، به انجام کارهای نیک برای بهره مندی از پاداش در جهان آخرت تمایل نشان داده و برای انجام کارهای نیک برای بهره مندی از نعمت های بهشتی تلاش می نماید.
بخش قرآن کریم در کتاب هدیه آسمان پایه چهارم ابتدایی
نکاتی درباره آموزش های مربوط به قرآن کریم به دانش آموزان پایه چهارم:
جهت تحقّق اهداف دروس، آیات و احادیث بسیاری به کار گرفته شده است
تا دانش آموزان به تدریج دریابند که دین را باید از منابع معتبر آن یعنی کلام خدا و سخن معصومان، که از هر خطا و اشتباه به دور هستند، دریافت کنند.
آیات و احادیث درس در بسیاری از موارد، مفاهیم درس را جمع بندی و نتیجه گیری می کنند
و دین را از زبان منابع اصیل دراختیار دانش آموزان قرار می دهند.
دانش آموز پایهٔ چهارم ابتدایی در این بخش ضمن آشنایی با برخی از پیام های قرآنی، برای آشنایی بیشتر با پیام های قرآنی تلاش می نماید.
بخش آداب و اخلاق اسلامی در کتاب هدیه آسمان پایه چهارم ابتدایی
در آموزش این موضوع به کودکان لازم است به نکات زیر توجه داشت:
۱ در آموزش معیارهای اخلاقی، شایسته است که هر سه جنبهٔ شناختی عاطفی و رفتاری مدّنظر قرار گیرد.
۲ در آموزش این مفاهیم باید از موقعیت ها و فرص تهای عینی و واقعی استفاده نماییم.
۳ امکان تکرار، تمرین و یادآوری مستمر آموخته ها و عادات اخلاقی جهت تثبیت آنها در کودک را فراهم نماییم.
۴ در آموزش مفاهیم اخلاقی تا حد ممکن از بیان مستقیم، سرزنش، مقایسه و شدت عمل به دلیل نامطلوب و کم اثر بودن پرهیز نماییم.
۵ از ارز شهای مفیدی چون بیان غیر مستقیم، توجه به منافع رعایت امور اخلاقی، تشویق فوری رفتارهای پسندیده و اظهار رضایت آموزگار استفاده نماییم.
۶ چون کودکان برداشت بزرگسالان را نسبت به دستورات اخلاقی ندارند
و برای فکر بزرگسالان ارزش قائل هستند، بنابراین روش های تفهیم مسائل اخلاقی به کودکان باید متفاوت از بزرگسالان باشد.
۷ به دلیل پذیرش و الگوگیری از رفتار بزرگسالان باید مربیان در زمینه تعلیم و تربیت از آگاهی ها و ویژگی های لازم و یکپارچگی در رفتار برخوردار باشند.
۸ شایسته است مربی متناسب با وضعیت و نیاز کلاس، هر درس از این بخش را به صورت پیمانه ای تدریس نماید.
دانش آموز پایهٔ چهارم ابتدایی در این بخش ضمن آشنایی با وظایف یک مسلمان در برابر خویشان، دوستان و همسایه ها،
با ویژگی های دوست خوب، اهمیت کمک کردن به دیگران و برخی نمونه های آن، ضرورت و شیوه های احترام به معلم، ضرورت امانت داری و شیوه های آن آشنا می شود
نسبت به انجام هریک از این امور تمایل نشان داده و برای ادای حق هر یک از این موارد، تلاش می نماید.
بخش احکام اسلامی
در آموزش احکام در این سنین باید به اصول زیر توجه نمود:
۱ به منظور اثر گذار بودن آموزش، محتوای آموزش احکام باید متناسب با نیاز و سن دانش آموز باشد
و باید از آموزش مسائلی که دانش آموزان در این دوره به آن ابتلا ندارند پرهیز کرد.
۲ در آموزش به تفاو تهای جنسیتی و نیازهای (دختر و پسر)توجه شود.
۳ از آموز ش احکام فرعی و جزئیات یک مسئله در این دوره کمتر استفاده شود.
۴ در آموزش احکام باید جدّی بود اما سخت گیری و آسان گیری بیش از حد در آموزش احکام آسیب زا بوده موجب نگرانی و وسواس و یا بی توجهی و عدم آگاهی صحیح در انجام اعمال می شود.
۵ آموزش های احکام باید به شیوه های جذّاب و در موقعیت های عینی و مستقیم انجام شود.
۶ در آموزش احکام تدریجی بودن (مرحله به مرحله آموزش دادن) دادن فرصت کافی برای تکرار و تمرین، امکان درست انجام اعمال دینی را فراهم می کند.
۷ تشویق به موقع هنگام انجام اعمال عبادی، موجب می شود کودک تمایل بیشتری به انجام این اعمال نشان دهد.
۸ همراهی اولیا و مربیان خانه و مدرسه و ثابت قدم بودن آنها و داشتن شخصیتی عاطفی، منطقی، ومحبوب اثرگذار بوده
و ایجاد عادات خوب در کودکان را افزایش می دهد.
دانش آموز پایهٔ چهارم ابتدایی در این بخش ضمن آشنایی با نماز جماعت و برخی از احکام آن،
نماز آیات و برخی احکام آن (به هنگام وجوب)، تیمم و احکام ضروری آن، نماز مسافر و برخی از احکام آن،
نسبت به انجام هر یک از این امور به شیوه صحیح، تلاش می نماید
بخش مراسم اسلامی
در آموزش این موضوع باید به نکات زیر توجه داشت:
۱ با کمک از تدریس به شیوهٔ پیمانه ای دروس این بخش را متناسب با اعیاد موجود در سال تحصیلی تدریس نماییم.
۲ در برپایی این جشن ها، دانش آموزان را در برنامه ریزی و اجرای مراسم شرکت داده و از پیشنهادهای آنها بهره ببریم.
۳ در برپایی جشن ها از مواردی که احساس شادی در بچه ها ایجاد می کند
مانند چراغانی، پوشیدن لباس نو، عیدی دادن و عیدی گرفتن و خوردن خوراکی های خوشمزه و برنامه های شاد و جذّاب استفاده نماییم.
دانش آموز پایهٔ چهارم ابتدایی در این بخش ضمن آشنایی با عید مبعث و مراسم آن، با برخی آداب و مراسم زیارت، آداب حضور در مسجد و مراسم نماز جماعت مراسم خاص ولادت و شهادت ائمه واقع در طول سال تحصیلی آشنا می شود
علاوه بر نشان دادن اشتیاق برای شرکت در مراسم مربوط، در برگزاری آنها مشارکت می نماید.
بخش شخصیت های دینی
یکی از مهم ترین مقاصد تعلیم و تربیت دینی در دوره ابتدایی ایجاد علاقه مندی و محبت نسبت به اولیای دین است
تا از این طریق، اوامر و راه و روش زندگی آنان به عنوان سرمشقی برای دانش آموزان تلقی شود.
در پایه دوم ابتدایی چون هنوز دانش آموزان با پیامبران و امامان آشنا نشده بودند، بخش شخصیت های دینی مطرحنگردید؛
اما در پایه های بالاتر در کنار معرفی پیامبران و امامان، شخصیت های دینی نیز به تدریج معرفیمی شوند
تا دانش آموزان تصور نکنند نیل به مقامات والای انسانی برای غیر معصوم امکان ندارد.
دانش آموز پایهٔ چهارم ابتدایی در این بخش ضمن آشنایی با حضرت خدیجه و آسیه به عنوان زنان مؤمن، نسبت به آنها احساس علاقه و احترام نموده
و برای الگو گرفتن از زندگی و اخلاق و رفتار ایشان تلاش می نماید.
بخش خود شناسی
دانش آموز پایهٔ چهارم ابتدایی در این بخش ضمن آشنایی با شناخت آثار و نتایج اعمال خود در زندگی، با نیاز خود به ارتباط با همسالان واقف می گردد
علاوه بر توجه به آثار و نتایج اعمال خود در زندگی و علاقهبه رفع نیاز خود در مورد ارتباط با همسالان؛
برای رسیدن به نتایج خوب از کارهای خود و رفع نیاز خود در ارتباط با همسالان تلاش می نماید.
فعالیت هایی دروس هدیه های آسمان
۱ برایم بگو جمع بندی و نتیجه گیری از درس
۲ ایستگاه فکر برقراری ارتباط بین مفاهیم ارائه شده و دستیابی به یافته های جدید
۳ تدبر کنیم جمع بندی و نتیجه گیری مفاهیم درس در قالب آیات و احادیث کوتاه
۴ بررسی کنید تثبیت، توسعه و تعمیم مفاهیم بر اساس مرور اطلاعات
۵ کامل کنید تکمیل و تثبیت اهداف بر اساس دریافت رابطه بین مفاهیم
۶ ایستگاه خلاقیت تثبیت و تعمیق مطالب آموزش داده شده در قالب اجرای نمایش، خط خوش و نقاشی
۷ گفت وگو کنید تثبیت مفاهیم درس از طریق ارائه نظرات و تجارب در گروه و مشارکت در جمع بندی
۸ ببین و بگو تعمیق مفاهیم درس و پاسخ به پرسش های مطرح شده از طریق تصویر خوانی
۹ بگرد و پیدا کن تثبیت و تعمیق مطالب آموزش داده شده با انجام یک فعالیت عینی و ملموس
۱۰ همخوانی کنیم تثبیت مفاهیم درس از طریق خواندن شعر به صورت گروهی با آهنگ و لحن مناسب
۱۱ تمرین کنید تثبیت مفاهیم درس و تعمیق یادگیری با کسب مهارت عملی احکام آموزش داده شده
۱۲ به کار ببندیم تثبیت،توسعه و تعمیم مفاهیم بر اساس کاربست آموخته ها در موقعیت جدید
۱۳ دعا کنیم تثبیت و تعمیق مطالب آموزش داده شده با راز و نیاز یا بیان درخواست و احساسات
۱۴ با خانواده بسط یادگیری و تقویت نگرش دانش آموز به مفاهیم دینی برای بروز رفتاردینی از طریق جست وجوی مصادیق تازه از مفاهیم با کمک و همفکری اعضای خانواده
