مرجع تخصصی آموزش ابتدایی|اول|دوم|سوم|چهارم|پنجم|ششم|دبستان

آموزش مهارت نوشتن به دانش آموزان ابتدایی در ۱۰ گام

2

گام اول مهارت نوشتن گسترده کردن جمله

ادامه دادن جمله با فضا سازی و گسترده کردن جمله تفاوت دارد

بابا به من مقداری نان داد .
او امروز سنگگ تازه خریده بود .

این جمله ادامه داده شده است .

بابا …………….. به من مقداری نان داد

بابا امروز از سنگگ تازه ای که خریده بود به من مقداری نان داد .

این جمله گسترش داده شده و فضا سازی شده است

فرصت فکر کردن را به دانش آموزان بدهید و هر بار بخواهید همان جمله قبلی را گسترش دهند

مثال:
کبوتران ………….. بال می زدند
کبوتران با عجله بال می زدند
کبوتران بیچاره با عجله بال می زدند
کبوتران بیچاره و نا امید با عجله بال می زدند
کبوتران بیچاره و نا امید برای نجات از دام بال می زدند

توجه داریم که کلمات اضافه شده باید پیام دریافتی از جمله را تکمیل کند

از کلمات تکراری و بی هدف استفاده نمی شود مثلا در جمله بالا پیام نهایی دریافت می شود که کبوتران در دام افتاده اند و پر و بال می زنند که نجات پیدا کنند

مثال های دیگر
آن ها کتاب آوردند
آن ها کتاب فارسی را آوردند
آن ها کتاب فارسی را از کتاب خانه آوردند
آن ها کتاب فارسی پنجم را از کتاب خانه آوردند
آن ها کتاب فارسی پنجم را از کتاب خانه ی انتشارت آوردند
آن ها کتاب فارسی پنجم را از کتاب خانه ی انتشارات به چاپخانه آوردند
آن ها کتاب فارسی پنجم را از کتاب خانه ی انتشارات برای چاپ به چاپخانه آوردند

در جمله آخر پیام بسیار واضح به خواننده یا شنونده منتقل شدپس منظور از گسترش یا فضا سازی جمله استفاده از کلماتی مرتبط است که پیام ما را کامل کند

آموزگار ………… وارد کلاس شد
آموزگار روز شنبه وارد کلاس شد
آموزگار روز شنبه در حالی که ناراحت بود وارد کلاس شد
آموزگار روز شنبه در حالی که از رفتار علی ناراحت بود وارد کلاس شد

گام دوم مهارت نوشتن تصویر نویسی

فراگیران باید تصویرهای داده شده را خوب بشناسند و جزئیات آن ها را بررسی کنند

می تواند حتی در مورد یک لباس باشد حتما نباید تصویر داده شده خیلی خاص باشد

مثلا در مورد تصویر داده شده می نویسند

این یک کت است . می تواند از جنس های مختلفی باشد .
پارچه یا چرم باشد . می توان کت و شلوار رسمی خرید و هم می توان کت را بصورت تکی استفاده کرد .
کت معمولا لباس رسمی و مجلسی است .
کت های ضخیم برای فصل های سرد استفاده می شود . ……..

گاهی تصویر نویسی را بصورت مقایسه دو تصویر داریم

دو تصویر داده شده را هر یک به تنهایی بررسی کرده و شباهت ها و تفاوت هایی در آن ها پیدا می کنند

مثال : تصویر شتر و گوسفند

هر دو حیوان هستند . سر و چشم و گوش و دهان دارند .
این دو حیوان چهار پا و اهلی هستند .

انسان ها از آن ها استفاده می کنند . از شتر در صحرا نوردی به دلیل مقاوم بودن او به گرما و تشنگی و از شیر و پشم و گوشت گوسفند استفاده می کنند .

آن ها با هم تفاوت هایی هم دارند
شتر بزرگ تر و قوی هیکل تر از گوسفند است .

صدای هر دو با هم فرق دارد. نوع راه رفتن آن ها و محل نگهداری آن ها متفاوت است .
ولی هر دو آفریده ی خدای بزرگ هستند و وجود آن ها ضروری است ……

گاهی تصاویر مرتبط استفاده کنید

مثال : تصویر داده شده مراحل رشد نوزاد قورباغه است

یا تصویر داده شده مراحل تشکیل فسیل است

یا تصویر داده شده یک مطلب مفهومی دارد مثلا در مورد روز پدر و احترام به والدین و …..

حتی می توان تصاویر مربوط به یک داستان را داد تا برای آن داستان بسازند و…

هدف تقویت درک ارتباط بین تصاویر است

باید با توجه به ارتباط یافت شده شروع به بند نویسی کنند

انتظار نداریم که نو شته ها بسیار طولانی و عالی با شد ولی همین حد که بتواند دقت و تمرکز روی تصاویر داده شده داشته باشد بسیار مهم است

مثال : های دیگر :

تصویر دو ماشین و بیان شباهت و تفاوت ها
تصویر انسان و درخت و بیان شباهت ها و تفاوت ها
تصویر جمع آدرس زباله ها در طبیعت توسط بچه ها و …

گام سوم مهارت نوشتن مهارت اظهارنظر کردن

هدف از این روش درست گوش دادن ، درست فکر کردن و درست بیان کردن است

علاوه بر این موارد وقتی از دانش آموز نظر خواهی می شود برای او بسیار با ارزش است

کسانی که در ست گوش می دهند و در ست فکر می کنند می توانند در ست قضاوت کنند و نظر خود را بیان کنند و پیشنهاد ارایه دهند
مثال :
بنظر شما درختان در پاییز و بهار چه تفاوتی با هم دارند . دلیل آن را چه می دانید

بنظر شما چرا وجود نظم در حیاط و صف مدرسه ضرورت دارد . برای برقراری نظم چه پیشنهادی دارید

بنظر شما شعر چشمه و سنگ چه پیامی دارد . شما از آن چه برداشتی کرده اید

قدرت اظهار نظر را به بقیه نیز می دهیم

به نظر شما شهر مکه از چه لحاظ اهمیت دارد . اطلاعاتی در اختیار سایرین قرار دهید

مثلا
اینجا دانش آموز شروع می کنه به فکر و تمرکز و نظر خودش رو بیان می کنه

و متن بند نویسی شده ی خودش رو می خونه حالا به سایر دانش آموزان فرصت اظهار نظر شفاهی بدید

داشتن کلام رسا و فن بیان یکی از اصول اولیه خوب نوشتن است

پس شما به عنوان معلم به اظهار نظر سایرین به متن خوانده شده خوب گوش دهید و دلایل را بپرسید و جمع بندی کنید

مثال های دیگر

نظر خود را در مورد وجود علائم راهنمایی و رانندگی بیان کنید

بنظر شما مطالب کتاب هدیه در زمینه آموزش یکتایی خداوند و شناخت پیامبران تا چه حد مفید است و برای بهتر شدن آن چه پیشنهادی دارید و ……

دادن میدان اظهار نظر و پیشنننهاد به بچه ها حتی در حد یک خط انگیزه زیادی برای سخن وری بهتر و خوبفکر کردن می دهد

گام چهارم مهارت نوشتن بندنویسی با کلمات وابسته

گاهی اوقات شما کلمات وابسته را ارائه دهید و بخواهید متنی درباره موضوعی بنویسد

دانش آموز باید برای نوشنتن متنی با اسنتفاده از کلمات وابسنته ی داده شنده ، باید در ذهن خود طرح و مسنیری را مجسم کند

و از کلمات در آن مسیر جمله هایی با معنی و مرتبط به موضوع خواسته شده بسازد

نکات لازم

قوانین درست نویسی
علائم نگارشی
پرهیز از جملات بی ربط به موضوع
نام خوب
پایان خوب

مثال :
با کلمات زیر در مورد کاشتن دانه بند نویسی کنید
خاک – آب – دانه – سبز – ر شد- نگهداری – کا شتن – چیدن – مح صول – خوردن – کود – سمپا شی – بیل زدن -آبیاری – هوا

نمونه متن :

……… برای کاشتن دانه به خاک نیاز داریم . در هنگام کاشت خاک را با بیل کنار میزنیم و دانه را می کاریم.

به اندازه کافی به آن آب می دهیم . دانه به نگهداری و هوای مناسنننب احتیاج دارد .

برای این که خوب رشننند کند کود هم استفاده می کنیم و با سمپاشی حشرات را از گیاه دور می کنیم و ……

مثال دیگر

کلماتی مرتبط با درس ف سیل از علوم پنجم به این صورت انتخاب کنید و بخواهید با به کار بردن آن ها در مورد فسیل بندنویسی کنند.

گام پنجم مهارت نوشتن بازآفرینی یک داستان یا مطلب

داستان یا مطلبی را به دلخواه انتخاب می کنند و خوب مطالعه می کنند و روی آن فکر می کنند

و بعد میخواهیم با توجه به پیامی که دریافت کردند داستان را به دلخواه باز آفرینی کنند

مثال :
باز آفرینی داستان چوپان دروغگو از زبان دانش آموز

……. چوپان فریاد زد گرگ آمد گرگ آمد
مردم برای نجات او و گوسفندان به آنجا رفتند و خیلی نگران بودند .

وقتی چوپان این نگرانی و تلاش مردم را دید شرمنده شد و عذرخواهی کرد و قول داد کارش را تکرار نکند

بعد از آن چوپان و مردم خیلی دوست شدند و همه سعی می کردند در مشکلات به هم کمک کنند
و نامش به داستان چوپانی که راستگو شد تغییر می کند

نکات بازآفرینی

این کار فقط مخ صوص دا ستان نی ست حتی می توانید اخبار و ماجراها و مطالبی که دو ست دارند را باز آفرینی کنند

باید روی پیام مطلب اولیه خوب فکر کند

سراغ تخیل برود و ایده پردازی کند

جملات طولانی و خسته کننده نباشد

نام انتخاب کند

درست نویسی و علائم نگارشی را رعایت کند

هرگز هرگز هرگز باز آفرینی و تغییرات دلخواه براساس تخیل بچه ها با یکدیگر مقایسه نشود

گام ششم مهارت نوشتن خلاصه نویسی

برای آموزش خلاصه نویسی بلافاصله از متن شروع نکنید

توقع نداشته باشید دانش آموز یک کتاب داستان را برای شما خلاصه کند

از جمله شروع کنید

برای خلاصه نویسی هر جمله باید ابتدا آن را خوب بخوانیم

پیام اصلی آن جمله را درک کنیم

کلمات اضافی که اگر حذف شود در پیام جمله تاثیر ندارد را حذف کنید

سپس جمله ها به دنبال هم نوشته شود

مثال زیر را دقت کنید

جمله اصلی

زنگ تفریح زده شد
بچه ها با خوشحالی به حیاط آمدند
احمد تنها ایستاده بود
او به بچه هایی که در حیاط بودند نگاه می کرد
احمد در بین بچه ها دوستش وحید را دید .
وحید مشغول مطالعه کتاب درسی بود

جمله خلاصه شده

در زنگ تفریح بچه ها به حیاط آمدند
جمله اول و دوم را بخواهید در یک جمله بنویسند

احمد تنها ایستاده بود و به بچه ها نگاه می کرد
جمله سوم و چهارم را در یک جمله بنویسند

احمد در حیاط وحید را مشغول مطالعه کتاب دید
جمله پنجم و ششم در یک جمله نوشته شود

حالا جملات را پشت سر هم بنویسندخیلی راحت یک متن را می توان با این تمرینات خلاصه کرد به شرطی که اول جمله ها را خوب بخوانند

پیام هر جمله را دریافت کنند و کلمات اضافی بی تاثیر در پیام را حذف کنند

بعد جملات را دو تا دوتا به یک جمله تبدیل کنند

در آخر پشت سر هم بنویسند

گاهی می توانید بخواهید یک متن را مطالعه کنند یا یک فیلم را ببیند اما نخواهید که آن را بطور کامل خلاصه کنند آن ها که مولف یا نویسنده نیستند

ولی بخواهید بخشی از متن یک نوشته یا گفته های شخصیت فیلم را به این صورت جمله به جمله کوتاه کنند

سعی کنید سعی در تقویت مهارت گفتن و نوشتن داشته باشید نه این که با انتظارات بزرگ بچه ها را از نوشتن و تخیل دور کنید

گام هفتم مهارت نوشتن شناسنامه

تهیه شناسنامه برای کسی یا چیزی یعنی ویژگی هایی که می توان برای یک شخص یا شی در نظر گرفت

مثلا: برای خود شناسنامه بنویسید

شناسنامه دارای اطلاعاتی است که با خواندن آن باید به ویژگی های فرد پی برد هر چه در شناسنامه خواهند یافت را بندنویسی کنند

حتی سایر مشخصات ظاهری را به این شناسنامه نویسی اضافه کنند

نام و نام خانوادگی من لیلا علوی است . نام پدرم علی است . نام مادرم عاطفه است .

در سال ۵۸ در تهران به دنیا آمده ام . قد من ۱۶۰ و رنگ پوستم سفید است .

در محله کوچه درختی منطقه ۱۷ تهران زندگی می کنم. در موسسه آموزش زبان کار می کنم .

در ادامه بخواهید همین شناسنامه نویسی را برای دوستش انجام دهد

یعنی مثل یک پرسش نامه این اطلاعات را تهیه کند و برای او شناسنامه تهیه کند

حالا نوبت شناسنامه نویسی برای اشیا است

معرفی کامل یک شی با دقتی که روی آن دارند

انتظار نداریم متن بسیار طولانی باشد

انتظار داریم دقت دانش آموز بالا رود و در تهیه شناسنامه برای فرد یا شی خوب ببیند

مثال
برای در اتاق شناسنامه تهیه می کنیم
در خانه چه رنگی دارد
از چه ساخته شده
چند لولا دارد
پهنای آن تقریبا چقدر است

چند لنگه دارد
کلید آن چه شکلی است
چند سال است ساخته شده و ……

گام هشتم مهارت نوشتن نامه نویسی

نامه عبارت از پیامی روی کاغذلازم است مخاطب خود را بشناسیم

نامه را شروع کرده با خطاب قرار دادن او و در بدنه ی نامه پیام خود را بیان کنیم

و در انتها با متن مناسب نامه را پایان دهیم

گاهی بخواهید دو تا دو تا برای هم نامه بنویسند

گاهی بخواهید برای شما نامه ی بی اسم بنویسند تا هر چه میخواهند و از شما انتظار دارند را بیان کنند

گاهی بخواهید برای کسی که نیست و یا دچار سختی شده نامه بنویسند برایش همدردی و آرزو کنند مثل بچه های زلزله زده و ….

نکات نامه نویسی

شروع نامه با خطاب قرار دادن شخص مورد نظر

بدنه نامه حاوی پیام

پایان دادن نامه
درست و رسا نویسی
پرهیز از تکرار
رعایت علائم نگارشی

مثال ساده از نامه ی دو هم نیمکتی

آرزو جان سلام امیدوارم حالت خوب باشد.  شروع و عنوان نامه

فردا امتحان داریم و من دفتر ریاضی را نیاورده ام اگر می توانی دو مساله که مشکل دارم را در زنگ تفریح برایم توضیح دهی
راستی فردا عصر به خانه ما بیا نذری داریم بدنه حاوی پیام

تو دوست خوبی هستی . ممنون که کمکم می کنی خداحافظ  انتهای نامه

گام نهم  مهارت نوشتن مرتب کردن جمله ها

با توجه به پیامی که از متن دریافت کرده اند می توانید بخواهید رویدادها را به ترتیب رخ دادن مرتب کنند

حتی در دروس دیگر نیز قابل استفاده است مثل یک بند به هم ریخته از هدیه یا مطالعات که بر حسب رخ دادن رویداد مرتب شود

یک مثال بسیار جالب از مرتب کردن رویدادها منتها این بار در ریاضی

۴ در آخر مخرج در مخرج ضرب می شود
۱ در ضرب کسرها می توان قبل از ضرب به صورت و مخرج ها دقت کرد
۳ صورت در صورت ضرب می شود
۲ هر چه در صورت است با هر چه در مخرج است ساده شود

بر حسب پیام و انتظار ما از متن رویدادها مرتب می شود همین را می توان در دروس دیگر نیز پیاده کرد یا یک متن داستانی در کلاس خوانده شود

۵ رویداد به هم ریخته پای تابلو نوشته شود و دانش آموزان آن را مرتب کنند

تقویت گوش دادن و دقت و تمرکز از جمله اهداف این کار است

می توانید بخواهید رویدادهای داده شده را مرتب کنند و در دو خط ادامه دهند

۳ خیلی فکر کرد که این شخص کیست
۱ مرد دانشمند در اتاقش مشغول مرتب کردن کتاب هاش بود
۴ بعد از مدتی یادش آمد که او شاعر بزرگی است که به سعدی معروف است و ……… .
۲ از لای کتابش عکسی بیرون افتاد

هم رویدادها براساس پیام دریافت شده مرتب می شود هم بر حسب خلاقیت خود بند را در یک یا دو جمله ادامه می دهد که کار بسیار جالبی است

گام دهم مهارت نوشتن گزارش نویسی

یکی از مراحل بند نویسی گزارش نویسی است

بسیاری از مطالب و حتی دروسی که تا الان خوانده اید درباره چیزی یا کسی گزارش داده است

ما در صحبت ها درباره کارها و چیزهای مختلف گزارش هایی بیان کرده ایم

مثلا معرفی یک شغل و کسی که آن را انجام می دهد

شاگردان را تشویق کنید فقط چند خط در مورد یکی از مغازه ها یا شغل هایی که در اطراف خود دیده اند گزارش بنویسند

فارسی اول ابتدایی را به خاطر دارید ؟
این مرد نانوا است
نانوا نان می پزد
نانوا نان را در تنور می پزد
او نان را از تنور بیرون می آورد

این یک گزارش بسیار ساده است

از دانش آموزان بخواهید در مورد یک گردش یا بازدید صحبت کنند یا بنویسند

از آن ها بخواهید گزارش مشاهدات خود را از یکی از محل هایی که دیده اند بنویسند
مثل یک گزارشگر خبری

متنی از کتاب فارسی اول

دیروز دانش آموزان به مزرعه رفتند . مزرعه نزدیک دبسننتان اسننت. معلم درباره سننهم زدن صننحبت کرد .

آن ها مواظب بودند که به گندم ها آسیب نرسد . عصر دوباره همراه معلم به مدرسه برگشتند .

این یک گزارش ساده از بازدید است

گزارش ساده از مراسم

از آن ها بخواهید گزارشنننی از آنچه دیده اند و آنچه انجام می شنننود را از یک مراسنننم تعریف کنند یا روی کاغذ بنویسند

چند سطر کافی است

یک گزارش ساده از یک استان بنویسید

گزارش مختصری از محله ی خود بنویسید

نوع دیگر بند نویسی شرح حال نویسی است

شرح حال خود یا هر کس دیگری را می توان به زبان ساده نوشت فقط باید جملات ساده و قابل درک باشد ،

طولانی نباشد ، به هم مرتبط باشد ، نشانه نگارشی داشته باشد ، مطالب حقیقت داشته باشد ، شامل مشخصات و کارهای مهم شخص باشد

2 دیدگاه ها
  1. باران می گوید

    بببب ممممممنننننننننووووووووونننننننننننن

  2. جلالی می گوید

    خسته نباشید
    ببخشید منبع این مطالبی که گفتین چیه؟

ارسال یک دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.