نکته های دستوری فارسی چهارم دبستان درس اول
بعضی واژه ها ،زیر مجموعه هایی دارند؛مثلاً وقتی ما می گوییم «خانواده»کلمه هایی مثل پدر ،مادر ،خواهر وبرادر،زیر مجموعه ی این واژه هستند.به گروه کلمه های زیر توجه کنید.
جزوه کامل فارسی چهارم ابتدایی درس به درس
مشاهدهفصل……..بهار،تابستان ،پاییز وزمستان میوه………پرتقال ،موز،سیب ،توت فرنگی و…
ورزش………فوتبال،کُُشتی،شنا،تنیس و …گل…….محمدی،مریم،زنبق،یاس و…
نکته های دستوری فارسی چهارم دبستان درس دوم:
۱-ویرگول یا درنگ نما)،( نشانه ی درنگ ومکث کوتاه در جمله است.این نشانه باعث می شود ما جمله ها را درست وصحیح بخوانیم وتفاوت معنی جمله ها را درک کنیم؛به تفاوت معنی جملات زیر توجه کنید:
بخشش لازم نیست ،اعدامش کنید .پدر علی ،از سفر برگشت.
بخشش،لازم نیست اعدامش کنید . پدر،علی از سفر برگشت.
۲-به جمله ها یا عبارات کوتاهی که معنای زیادی داشته باشندومعمولاًًمردم آن ها را در خاطر خود حفظ کنند،«ضرب المثل» یا
«مثل» می گویند؛مانند:
ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است ..»شتر دیدی ندیدی داستان ضرب المثل «شتر دیدی، ندیدی»
مردی در صحرا بدنبال شترش می گشت تا اینکه به پسر با هوشی برخورد . سراغ شتر را از او گرفت . پسر گفت : شترت یک چشمش کور بود؟ مرد گفت: بله . پسر پرسید : آیا یک طرف بار شیرین و طرف دیگرش ترش بود ؟ مرد گفت : بله . حالا بگو شتر کجاست
؟ پسر گفت من شتری ندیدم
مرد ناراحت شد و فکر کرد که شاید این پسر بلائی سر شتر او آورده و پسرک را نزد قاضی برد و ماجرا را برای قاضی تعریف کرد.
قاضی از پسر پرسید . اگر تو شتر را ندیدی چطور مشخصات او را درست داده ای ؟
پسرک گفت : در راه ، روی خاک اثر پای شتری دیدم که فقط سبزه های یک طرف را خورده بود . فهمیدم که شاید شتر یک چشمش کور بوده.
بعد دیدم در یک طرف راه مگس بیشتر است و یک طرف دیگر پشه بیشتر است . و چون مگس شیرینی دوست دارد و پشه ترشی را نتیجه گرفتم که شاید یک لنگه بار شتر شیرینی و یک لنگه دیگر ترشی بوده است.
قاضی از هوش پسرک خوشش آمد و گفت : درست است که تو بی گناهی ولی زبانت باعث دردسرت شد . پس از این به بعد شتر دیدی ، ندیدی
این مثل هنگامی کاربرد دارد که پرحرفی باعث دردسر می شود . آسودگی در کم گفتن است و چکار داری که دخالت کنی ، شتر دیدی ندیدی و خلاص
نکته های دستوری فارسی چهارم دبستان درس سوم:
توضیح متن درس: همیشه باید خوب ببینیم ،خوب بشنویم وبه اطرافمان دقت کنیم ؛هوشیاری یکی از ویژگی های انسان های موفقّ
است. نکته های دستوری:
۱-برخی کلمه ها مانند هم خوانده می شوند؛اما املا ومعنی متفاوتی دارند؛مانند:خار….تیغ خوار….حقیر
حیاط….محوّّطه ی باز خانه حیات….زندگی خان…..رئیس خوان….سفره برای املای این گونه کلمه ها ،باید به معنی آن ها در جمله توجه کنیم؛مانند:
من قََدر وقت را می دانم. قََدر…..ارزش روباه با غََدر وحیله ،قالب پنیر را گرفت. غََدر…..فریب
پلیس مهربان،پیرزنی را ازعرض خیابان گذراند. عرض….پهنا پدرم برای کارخانه اش ارز دولتی دریافت کرد. ارز….پول خارجی به این کلمه ها «هم آوا» یا «متشابه» می گویند.
۲-«ک» در پایان برخی کلمه ها ،نشانه ی کوچکی وتصغیر است؛مانند: پیامک:یعنی پیام کوتاه زاغک:یعنی زاغ کوچک
برای مشاهده مخالف (متضاد)، هم خانواده و مترداف (هم معنی) کلمات فارسی درس به درس پایه چهارم کلیک کنید
نکته های دستوری فارسی چهارم دبستان درس چهارم
توضیحات متن: ۱-بیاموزیم آن چه را آموختنی است؛به دست آوریم آن چه را ماندنی است. سرمایه ای با خود داشته باشیم که اگر دردریا هم غرق شدیم وبه تخته پاره ای چسبیدیم یا در شهری دور افتاده گم شدیم،آن را ازدست ندهیم.
۲-علم ودانش: سرمایه ای است که هیچ گاه ازبین نمی رود.
نکته های دستوری:
۱-جمله:کلمه یا مجموعه ای از کلمه هاست که پیامی را از گوینده به شنونده یا از نویسنده به خواننده می رساند؛گوینده یا نویسنده برای انتقال گفته هایش از جمله استفاده می کند.مانند:
من تلاش می کنم ……..یک جمله من تلاش می کنم تا موفّّق شوم…….دوجمله
۲-جمله ها با توجه به معنی ومفهوم خود ،هر کدام لحن وآهنگ مخصوصی دارندکه بهتر است هر جمله با لحن مناسب خود خوانده شود؛برای مثال جمله های پرسشی با لحن سؤال وپرسش وجمله های تعجّّبی با آهنگ حیرت وتعجّّب خوانده می شوند.مانند:
چقدر درسِ ارزشِ علم زیباست! درسِ ارزشِ علم ،درس چندم است؟
نکته های دستوری فارسی چهارم دبستان درس پنجم:
توضیحات متن:
۱-سوغاتی بازرگان برای طوطی ،آزادی قفس بود.
۲-داستان درس از کتاب «مثنوی معنوی » اثرمعروف مولوی انتخاب شده است.
نکته های دستوری:
می آموزیم که ترکیب یک «اسم+نامه »واژه ی جدید می سازد،مانند:
کار+نامه……………..کارنامه؛نوشته ای است که نتیجه ی کارهای هر فرد در آن می آید.
روز+نامه…………..روزنامه؛نوشته ای است که هرروز مطالب جدید ومختلفی در آن می آید.
نکته های دستوری فارسی چهارم دبستان درس ششم:
آموختیم که جمله ،یک یا چند کلمه است که پیام کاملی رااز گوینده به شنونده یا از نویسنده به خواننده می رساند.
بعضی جمله ها خبری به ما می دهند؛مانند :فردا تعطیل است.
بعضی جمله ها احساسی را بیان می کنند؛مانند :چه معلم مهربانی!
بعضی جمله ها پرسشی را مطرح می کنند؛مانند:چرا آرش جان خود را فدا کرد؟
بعضی جمله ها به ما دستور می دهند؛مانند :دقّّت کنید.
نکته های دستوری فارسی چهارم دبستان درس هفتم:
۱-می آموزیم که با اضافه کردن کلمه ی «خود» به ابتدای برخی واژه ها می توان کلمه های جدید ساخت؛به نمونه های زیر توجه کنید:
خود +خواه…………خودخواه؛به کسی می گویند که فقط به خودش فکر می کند.
خود+بین………….خودبین؛به کسی می گویند که فقط خودش را می بیند.
خود+پسند……….خودپسند؛به کسی می گویند که فقط رفتار خودش را می پسندد.
۲-هر داستان ،از قسمت ها وعناصر مختلفی تشکیل می شود:
الف(شخصیت داستان :شخصیت هایی که درداستان حضوردارند؛مانند :درخت سیب ،غنچه،نرگس ،گل های سوسن و….درداستان «انتظار»
ب(زمان:زمان داستان می تواند مربوط به گذشته ،حال یا آینده باشد.
ج(اتّّفاق های داستان:حوادثی که در طول داستان اتفاق می افتد؛مانند:آمدن محمدتقی از جنگ درداستان «انتظار»
د(نتیجه:نتیجه گیری از موضوع داستان؛مانند:شادی گل چیده شده حتّّی پس از جدایی از شاخه؛زیرابه بهشت کلمات قرآن رسیده بود.
نکته های دستوری فارسی چهارم دبستان درس دهم:
«فعل»اصلی ترین ومهم ترین بخش جمله است که معنای اصلی جمله را می رساند ودر زبان فارسی معمولاً در پایان جمله می آید.
به فعل های جمله های زیر توجه کنید:
رهبر به شهر ما آمد. معلم ،خوب درس می دهد.
پدرم از سفر برگشت. مادران برای گرفتن کارنامه آمدند.
یک جمله می تواندفقط یک کلمه باشد؛دراین صورت آن یک کلمه حتماً فعل است؛مانند:خندید.
می تواند گروهی از کلمه ها باشد؛مانند:کودکان ناشنوای تبریز ،خواندن ونوشتن را آموختند.
۲-قسمت ابتدای جمله که برای کامل کردن معنای جمله می آید «نهاد»نام دارد؛مانند:
خواهر کوچکم خوابید. برادرم به دانشگاه رفت.
نکته های دستوری فارسی چهارم دبستان درس یازدهم
۱-جمله ها از نظر دستوری به چهار دسته تقسیم می شوند:
جمله خبری……………خبری را به ما می دهد؛درپایان این نوع جمله ،نقطه ).(می گذاریم.
جمله پرسشی……….پرسشی را مطرح می کند؛درپایان این نوع جمله،علامت )؟( می گذاریم.
جمله ی تعجبی)عاطفی(……….احساس وعاطفه ی ما رابیان می کند؛درپایان این نوع جمله ،علامت تعجب)!(می گذاریم.
جمله ی امری………دستور یا خواهشی را نشان می دهد؛درپایان این نوع جمله ،نقطه).( می گذاریم.
به نمونه های زیر توجه کنید:
دشمنان فرار کردند. ……………….جمله ی خبری آیا پیروزی نزدیک است؟ …………………..جمله ی پرسشی نگران نباش . ……………………..جمله ی امری
چه آزادی شیرین وچه شوق وصف ناپذیری! ………………..جمله عاطفی
۲-می آموزیم که با ترکیب کردن واژه ها با هم ،کلمه های جدید با معنی متفاوت، ساخته می شود؛برای مثال از ترکیب اسم های مختلف با «پذیر» یا «ناپذیر» می توان صفت های جدید ساخت.
وصف +ناپذیر……….وصف ناپذیر؛چیزی که نمی توان آن را وصف کرد.
انعطاف+پذیر……….انعطاف پذیر؛چیزی که به حالت های مختلف در بیاید.
خستگی +ناپذیر………….خستگی ناپذیر؛خسته وناتوان نشدن حتّّی در شرایط سخت.
مخالف (متضاد)، هم خانواده و مترداف (هم معنی) کلمات فارسی درس به درس پایه چهارم
