اهداف درس نهم فارسی پنجم ابتدایی نام آوران دیروز ، امروز، فردا
۱ آشنایی با فرهنگ مقاومت و دفاع از میهن
۲ آشنایی با برخی از مفاخر و مشاهیر از جمله شهدای هسته ای
۳ تقویت پشتکار و صبر و شکیبایی
۴ تقویت درک متن و سواد خواندن
۵ تقویت مهارت املانویسی و نگارش
۶ تثبیت مهارت شنیداری و قصّه گویی
۷ آشنایی با اجزای جمله و توجّه به کاربرد جمله های گسترش یافته و صحیح
۸ آشنایی و تشخیص بندهای بدنه در نگارش.
فعالیت های درس نهم فارسی پنجم ابتدایی نام آوران دیروز ، امروز، فردا
آموزش لحن
لحن متن درس دهم از نوع«عاطفی خبری»می باشد.خواندن زیبا، دمیدن روح به پیکرهٔ بی جان متن است.
روخوانی آداب خاص دارد که باید این آداب را به دانش آموزان آموخت.
در دورهٔ معاصر متن های نثر بیشتر ساده، روزمره و همه فهم اند.
برای خواندن این درس که دارای جملات عاطفی می باشد، خواننده باید خود را با احساسات نویسنده هماهنگ کند و لحنش را شکل دهد.
گوش کن و بگو: تقویت سواد شنیداری
گوش کن و بگوی این درس، با عنوان« پرواز روباه» نوشته ای طنز آمیز از کتاب مجموعهٔ داستان های «وقتی که هنوز پنج شنبه و جمعه اختراع نشده بود»اثر «فرهاد حسن زاده »است.
در این بخش، نخست این داستان از طریق لوح فشرده باید پخش شود، اگر دردسترس نبود، کسی خوش خوان و خوش صدا، متن را پیوسته بخواند.
در این هنگام لازم است، دانش آموزان، در سکوتی مطلق، با دقّت به خوانش متن، گوش بسپارند.
این بخش در حقیقت، فرصتی است برای تقویت خوب گوش دادن.
سپس، در مرحلهٔ دوم، با توجّه به متن شنیده شده، به پرسش ها پاسخ دهند.
از چگونگی پاسخ دانش آموزان، می توان به میزان دقّت شنیداری، توانایی درک شنیداری وتشخیص معیارهای خوانش درست برای کشف روابط محتوایی متن، پی برد.
گوش کن و بگوها در پایهٔ پنجم، دو هدف و مأموریت اصلی دارند:
پرورش مهارت گوش دادن فعّال و مؤثّر
تقویت سواد ادراکی از راه شنیدار.
فعّالیت نوشتاری (نگارش) درس نهم فارسی پنجم ابتدایی نام آوران دیروز ، امروز، فردا
بهره گیری از روش«مقایسه»در آموزش نوشتن بسیار مؤثّر است؛ زیرا به ذهن کمک می کند که پدیده ها را با هم، در کنار هم ببیند و آنها را بسنجد؛ این کار به زایش ذهن و آفرینش فکر می انجامد.
در روش مقایسه، ذهن دست به طبقه بندی ویژگی های پدیده ها می زند و آنها را در حداقل دو دسته «تفاوتها» و «شباهت ها» جای می دهد.
درحقیقت، مقایسه کردن موضوع ها با یکدیگر، شگردی برای پروردن ذهن و زبان است و زمینه ساز رشد تفکّر و تخیّل و باروری فکر در هنگام نوشتن، به شمار می آید.
درسنامه درس نام آوران پایه پنجم
دانشِ زبانی درس نام آوران پایه پنجم
فضا سازی در سخن : گاهی با افزودنِ کلمه هایی که زمان ، مکان ، موقعیت یا چگونگی فضا را بیان می کند نوشته را گویاتر و گیراتر می کنیم .
مثال : من آمدم من از شیراز تا اصفهان را با اتوبوس آمدم ←فضا سازی در سُخن
بیشتر بدانیم درس نام آوران پایه پنجم
یکی از کلمه هایی که مکان ، زمان ، موقعیت یا چگونگی فعل را نشان می دهد ، قید می باشد .
قید با کمک یکی از حروف اضافه به جمله اضافه می شود یا به تنهایی .
قید : کلماتی هستند که یکی از ویژگی هایِ فعل را از نظرِ مکان ، زمان ، تاسف ، تاکید ، حالت و … بیان می کند.
قید با کمک یکی از حروفِ اضافه به جمله اضافه می شود یا به تنهایی .
نکته : اگر قید در جمله نباشد به معنی و مفهوم جمله خِللی وارد نمی شود .
انواع قید
۱ – قید زمان
دیشب باران می بارید . ←با پرسشِ کی ، چه وقت ، به دست می آید .
دیشب ← قید زمان
نکته : مهم ترین قیدهای زمان عبارتند از هرگز / هیچ گاه / دیروز / امروز / سحرگاه / امشب / اکنون / الآن / هنوز / پارسال / امسال / عصر / ظهر / صبح / به ندرت / زود / دیر / پس از این / همیشه / همواره و …
۲ – قید مکان
سارا از خانه آمد .← با پرسشِ کجا به دست می آید .
خانه ←قید مکان
نکته : مهم ترین قیدهای مکان عبارتند از بالا / پایین / آنجا / اینجا / دور / نزدیک / هرجا / کنار / همه جا / هیچ جا / خارج / داخل / زیر / رو / پیش / عقب / جلو / مغرب / مشرق و …
۳ – قید حالت
زهرا خندان آمد . ←برایِ مشخص کردنِ قید از پرسشِ چگونه یا چطور استفاده می کنیم
خندان ←قید حالت
نکته : مهم ترین قیدهای حالت عبارتند از نفس زنان / دوان دوان / آهسته / تند / بد / خوب / اُفتان /
خیزان / پنهان / لرزان / شیون کنان / آشکار / خندان / نشسته / گریان / نالان / ناراحت / شاد / نعره زنان / خنده کنان / دست به عصا و … می باشد .
۴-قید مقدار
فاطمه خیلی با ادب است . برایِ مشخص کردنِ قید از پرسشِ چقدر استفاده می کنیم .
خیلی ←قید مقدار
نکته : مهم ترین قیدهای مقدار عبارتند از زیاد / کم / هزاران / بیشتر / تا حدودی / کمتر / قدری /
تماما/ تاحدی / فراوان / اندک / خیلی و … می باشد .
۵- قید کیفیت
(چگونگی) پروانه خوب آمد .
خوب ← قید کیفیت
نکته : مهم ترین قیدهای کیفیت عبارتند از آهسته/ خوب / بد / زشت / راست / کج / درست / پاورچین
پاورچین / یواش / لرزان / آسان / به تندی / ناقص / کامل / شدید و … می باشد .
۶ – قید آرزو
(تمنا) کاش درسم را خوانده بودم .
کاش ←قید آرزو
نکته : مهم ترین قیدهایِ آرزو عبارتند از کاش/ کاشکی/ لطفاً/ انشاء الله/ ای کاش / امیدوارم / الهی / آرزومندم و…
۷- قید شک و تردید
شاید پروین به مسافرت رفته باشد .
شاید ←قید شک و تردید
نکته : مهم ترین قیدهایِ شک و تردید عبارتند از شاید / به نظرم / امکان دارد / احتمال دارد / احتمالاً /
مثل اینکه / گویا / به گمانم و … می باشد .
۸ – قید تکرار
او از نو درسش را خواند .
نو ←قید تکرار
مهم ترین قیدهای تکرار عبارتند از دومرتبه / بازهم / مجدداً / هِی / دیگر / باز / دوباره / دیگر / از نو و …
۹- قید تاًکید
حتماً باید دوستم را ببینم .
حتما ←قید تاًکید
نکته : مهم ترین قیدهای تاًکید عبارتند از بله / البته / به راستی / حتماً / واقعاً / قطعاً / به طور حتم / یقیناً / به درستی / مسلماً / آری / همین طور است و …
۱۰ – قید پرسش
مادرم گفت : کی به مدرسه می روی ؟
به ←قید پرسش
نکته : مهم ترین قیدهای پرسش عبارتند از چگونه / چرا / چون / آیا / کجا / مگر / کی / چه و … می باشد .
۱۱ – قید تاًسف
متاًسفانه فاطمه به دانشگاه نرفت .
متاًسفانه ←قید تاًسف
نکته : مهم ترین قیدهای تاًسف عبارتند از افسوس / وای / دریغا / آه / آخ/ دردا / واویلا / اوخ/ فریاد
و… می باشد .
***خوب است بدانید که ***
آسان ترین راه برایِ شناختِ قید آن است که کلمه ی قید را از جمله حذف کنیم ، اگر تغییری در جمله پیدا نشد ، کلمه ی حذف شده قید بوده است .
مثال : من زهرا را خندان دیدم← من زهرا را دیدم .
در زبانِ فارسی بیشترِ صفت ها را می توان به صورتِ قید نیز استفاده نمود .
مثال : این راه کج است . راهِ کج را به من نشان بده .
انواعِ قید از نظیر ساختار
الف- قیدهای نشانه دار
این نوع قیدها با نشانه ای که دارند شناخته می شوند مانند پیشوند / تنوین / حرفِ اضافه
قیدهای نشانه دار :
۱ – واژه های عربی تنوین دار مانند فوراً / اصلاً / حتماً و …
۲ – واژه هایی که از یک پیشوند و یک اسم تشکیل شده اند مانند با احتیاط / پرسرعت .
۳ – متمم های قیدی که از یک حرفِ اضافه واسمِ مکان یا زمان درست می شود مانند از تهران / از اینجا و …
۴- واژه های پی در پی (مکرر) که بعضی از واژه هایی که دوتایی بیان می شوند مانند کم کم / دانه دانه / تند تند و …
ب- قیدهایِ بدونِ نشانه :
۱ – قیدِ مختص که فقط قید به حساب می آیند مانند البته / هرگز / شاید / ناگهان و …
۲ – اسمِ مکان و زمانی که مشترک با قید باشد مانند صبحِ زود / عصر / یک دقیقه پیش و …
۳- صفت هایِ مشترک با قید یا در اصل قید مانند آهسته / زیاد / خوب / پیوسته / عاقلانه و …
نکته ی نگارشی درس نام آوران پایه پنجم
مقایسه نویسی : در مقایسه نویسی می توانیم تفاوت ها و شباهت های دو یا چندچیز را بیان کنیم .
برایِ مقایسه لازم است به نکاتِ زیر توجه کنیم :
۱ – هنگامِ مقایسه کردن ، ویژگیِ هریک را جداگانه بیان کنیم .
۲ – شباهت هایِ آن دو چیز را بیان کنیم .
۳ – تفاوت های آن دو چیز را بیان کنیم .
۴ – علتِ برتریِ یکی را به دیگری بیان کنیم .
۵-در آخر نوشته ی خود را جمع بندی کنیم .
نکته : برایِ مقایسه نویسی گاهی لازم است از منابعِ اطلاعاتی مانند کتابخانه و جمع آوری اطلاعات استفاده کنیم و بهترین منبعِ اطلاعاتی کتاب است و هرکدام از مواردِ مقایسه نویسی که در بالا گفته شد یک بندِ جداگانه می خواهد
تمرین درس نام آوران پایه پنجم
۱- انواعِ قید را در جمله های زیر مشخص کنید ؟
بعد از ظهرِ یکی از روزهایِ پایانیِ فروردین بود . –
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
کم کم روزها بلندتر می شد . –
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
آقای فرهنگ ، هِی حرفش را تکرار می کرد .
۲ – احمدی روشن از شهیدانِ ……………………………………………… بود .
۳- عبارت هایِ زیر از چند جمله تشکیل شده اند ؟
به کتاب فروشی که رسیدیم ایستادیم و از پشتِ شیشه ، کتابها را که خیلی منظم و خوش نما ، چیده شده بودند
، تماشا می کردیم .
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
۴- کوتاه شده ی جمله ی زیر را بنویس ؟
کوهِ دماوند استوار و محکم و نمادِ ایستادگی ، بلندترین قُله ی ایران است .
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
۵- مدارسِ قدیم را با مدارسِ امروزی با استفاده از روشِ مقایسه نویسی با هم مقایسه کرده و بنویسید ؟
پاسخ و پرسشها بسیار مفید و ارزشمند هست
ببخشید لغات یعنی چی