موصوف و صفت کتاب فارسی پنجم ابتدایی
موصوف: اسمی که توسط صفت توصیف می شود
صفت : کلمه ای که حالت و مقدار و خصوصیت و ویژگی اسم را بیان می کند
مثال سیب سرخ
و این ترکیب اسم و صفت ترکیب وصفی نام دارد
صفت پسین : صفتی که بعد از موصوف می آید، صفت بیانی نیز گفته می شود.
انواع صفت بیانی عبارت است از:
صفت بیانی ساده : این نوع صفت از یک جز تشکیل می شود مثال خوب
صفت فاعلی : صفتی است که معنی فاعل دارد یعنی بر انجام دهنده ی کار دلالت دارد.
بن مضارع +ا ← بین+ ا
بن مضارع + ان ← خند+ ان
بن مضارع + نده ← بین + نده
بن مضارع + ار ← پرست + ار
بن مضارع + گار ← ساز + گار
بن مضارع + کار ← جوش + کار
بن مضارع + گر ← توان + گر
بن ماضی + ار ← خواست + ار
بن ماضی + گار ← آفرید + گار
بن ماضی + گر ← ریخت + گر
اسم + گر ← کوزه + گر
صفت مفعولی: به صفتی که فعل برآن واقع شده است.
بن ماضی + ه ← کشت + ه
بن ماضی + ار ← رفت + ار
صفت لیاقت :
مصدر + ی ← آشامیدن + ی
صفت نسبی:
اسم + ی ← تهران + ی
اسم + ین ← پشم + ین
اسم + انه ← دختر + انه
اسم + ینه ← سیم + ینه
اسم + گانه ← بچه + گانه
صفت عالی: علی بهترین دوست است
مثال
بهترین دوست
صفت اسم
چند نکته
در زبان فارسی چه موصوف جمع باشد چه مفرد صفت آن فرد است
مثال
مرد شجاع
مردان شجاع
تمام رنگ ها صفت هستند
مثال آسمان آبی
اگر اسم به( ه و ا و و )ختم شود هنگام ساختن موصوف و صفت ی اضافه می شود
مثال کوچه ی باریک، خدای بزرگ، آهوی وحشی
گاهی صفت قبل از اسم است که آخر اسم کسره نمی گیرد
مثال نیک مرد
مضاف و مضاف الیه
اسمی که به دنبال اسم دیگر می آید و آن را کامل می کند.
از مفهوم ترکیب اضافی نوعی حالت مالکیت احساس می شود.
مثال جنگل شمال
مضاف الیه می تواند ضمیر باشد. مثال برادر من
اگر اسمی هم مضاف الیه و هم صفت بگیرد ابتدا صفت را نوشته بعد مضاف الیه . مثال برادر بزرگ من
بعضی مواقع جای مضاف و مضاف الیه عوض می شود که در این حالت کسره حذف می شود( این حالت اضافه ی مقلوب است ( مثال آب انبار ) بدون کسره بخوانید )
روش های تشخیص ترکیب وصفی از ترکیب اضافی
به یک نکته شاید مفهومی دقت کنید
صفت باید به چیزی اضافه شود وگرنه وجودش بی معناست
اگر بگویم زیبا مدام در ذهن هست که چیه زیبا ؟زیبا به کی یا چی گفته شد ؟
ولی اگر بگویم کتاب مریم
بگویم مریم اینجا هم کتاب هم مریم نیاز به هم ندارند و مستقل هم استفاده می شوند
می توانیم بگوئیم به اول و آخر ترکیب ( این و است) اضافه کنیم
کسره بین دو کلمه حذف شود سپس بخوانیم
مثال نگهبان خانه
این نگهبان خانه است معنی ندارد ( ترکیب اضافی )
مثال نگهبان باهوش
این نگهبان باهوش است معنی دارد ( ترکیب وصفی )
در ترکیب اضافی هر دو کلمه اسم و یا یک کلمه اسم و دیگری ضمیر است ولی در ترکیب وصفی یک کلمه اسم و کلمه دیگر صفت است.
مثال دفتر خوب ، کتاب من ، کتاب علی
می توانیم کسره بین دو کلمه را حذف کنیم و بعد از کلمه اول ویرگول بزاریم و در آخر است گذاشته و بخوانیم
مثال مردِ جوان مرد جوان است معنی می دهد ( وصفی )
کیفِ لیلا کیف لیلا است معنی نمی دهد ( اضافی )
می توانیم به آخر کلمه دوم تر یا ترین اضافه کنیم
مثال مادر احمد مادر احمد تر است معنی نمی دهد (اضافی )
مادر مهربان مادر مهربان ترین است معنی می دهد ( وصفی )
کلمه ی را در نظر بگیرید اگر ی را قبول کرد ترکیب وصفی است.
مثال :دست من دستی من ❌
دست بزرگ دستی بزرگ √
قید: کلمه ای که چیزی به معنای فعل اضافه می کند و جمله را کامل می کند
اقسام قید مختلف دارد:
سال چهارم همچین سوالاتی داشتند دقت کنید:
جمله زیر را با کلمات مناسب کامل کنید
فرشته کتاب را …….. گذاشت ( روی میز )
یا
فرشته …….. ناراحت شد(خیلی )
سال چهارم این کلمات را بصورت کامل کننده جمله شناختند و نه عین لفظ قید.
اقسام قید:
قید حالت: کلمه ای که حالت انجام گرفتن فعل را نشان دهد
دوان دوان، نالان ، خندان ، گریان و…
مثال منیژه گریه کنان آمد
برای تشخیص کافیست پرسش چطور را انجام دهیم.
مثال :منیژه چطور آمد
قید زمان: کلمه ای که زمان انجام گرفتن فعل را نشان دهد .
حالا، بعد، دیروز ، هنوز، همیشه ، هرگز ، شب ، فورا، امسال و ..
مثال دیروز باران بارید
برای تشخیص از فعل بپرسید کی باران بارید
قید مکان:کلمه ای که مکان انجام گرفتن فعل را نشان دهد.
بالا ، پایین ، کنار ، همه جا ، هیچ جا ، این جا ، خارج ، زیر ، رو ، نزدیک ، عقب و …..
مثال شقایق این جا آمد
برای تشخیص از فعل بپرسید شقایق کجا آمد
قید مقدار: بسیار ، زیاد ، کم ، تا حدی و
مثال شراره یه کم خوابید
برای تشخیص از فعل بپرسید چه قدر؟
بهترین راه تشخیص قید:
حذف قید است و جمله ناقص نمی شود
مثال شاهین شتابان آمد
شاهین آمد
در بعضی موارد هم دو نوع قید در جمله وجود دارد
دیروز ( قید زمان)
کیوان نالان خوابید (نالان قید حالت)
توضیحات بیشتر کتاب فارسی پنجم ابتدایی…
سلام
این ها نکات خوبی هستن
من از این نکات بسیار خیلی استفاده می کنم
من این نکات را به شما توصیه می کنم بخوانید و اطلاعاتی کسب کنید
سلام
این ها نکات خوبی هستن
من از این نکات بسیار خیلی استفاده می کنم
من این نکات را به شما توصیه می کنم بخوانید و اطلاعاتی کسب کنید