اهداف درس دهم فارسی ششم عطّار و جلال الدّین محمّد
آشنایی دانش آموزان با داستانی از کودکی مولانا؛
ایجاد علاقه در فراگیران به علم اندوزی، مطالعه و کتاب خوانی؛
آشنایی دانش آموزان با مثنوی و آثارش؛
تقویت روحیهٔ همکاری در فراگیران؛
تقویت تفکر خلاق و انتقادی؛
آشنایی با قالب مثنوی و نمونه های آن.
درس عطار و جلال الدین در این فصل ( نام آوران ) آمده است، زیرا این دو از مفاخر و مشاهیر ایران اند.
وقتی که عطار کتاب اسرارنامه را به یک کودک ( مولانا) هدیه می دهد و او غرق در خواندن کتاب می گردد،
هدفی والا را به دنبال دارد. به این معنا که به فراگیران می آموزد تا از کودکی به اندوختن دانش علاقه نشان دهند.
حکایت درخت علم درس دهم فارسی ششم ابتدایی عطّار و جلال الدّین محمّد
.jpg "حکایت درخت علم")
حکایت درخت علم نیز در ارتباط با مفهوم کلی درس عنوان شده است.
دانش اندوزی و ارج نهادن به دانش و دانشمندان از آموزه های مهم دین است
که در کلام پیامبر( ص ) و امامان ( ع) و به طور روشن و بارز در قرآن مجید بارها مطرح گردیده است.
طلب علم یک فریضه است. جست و جوی علم، هر چند در دورترین نقاط باشد، واجب است.
علم را حتّی در ژرفای اقیانوس ها یا در اوج آسمان ها باید یافت،
هر چند با رنج، درد و دشواری همراه باشد. ارزش دانش آن چنان مهم است
که خالق یکتا به قلم و مرکب قسم خورده است: «نون و القلم و ما یسطرون »
دانش زبانی درس دهم فارسی ششم ابتدایی عطّار و جلال الدّین محمّد
دانش زبانی این درس به معرفی یکی از قالب های شعری می پردازد:
مثنوی:
قالب شعری است که هر بیت آن قافیه ای جداگانه دارد
و برای سرودن داستان ها و مطالب طولانی مناسب است. نام دیگر مثنوی «دوگانی » است.
واژه مثنوی از کلمه «مَثنیٰ » به معنی «دوتایی » گرفته شده است.
قالب مثنوی را می توان به شکل زیر تصویر کرد:
………………………. ▲ ……………………….▲
«مثنوی » از قدیمی ترین قالب های شعر فارسی و خاصّ زبان فارسی است
و در همهٔ ادوار از آن استفاده می شده است
«کلیله و دمنه » منظوم رودکی و «آفرین نامه » ابوشکور بلخی از اولین مثنوی های شعر فارسی دری است.
فردوسی، نظامی، عطاّر، سنایی، سعدی، مولوی و جامی از مثنوی سرایان بنام گذشته، و پروین اعتصامی و شهریار از مثنوی سرایان معاصرند.
همان گونه که می دانیم مثنوی قالبی است که هر بیت آن قافیه ای جداگانه دارد.
شاید بهتر باشد در این بخش اشاره ای به قافیه داشته باشیم.
قافیه:
در پایان ابیات کلماتی قرار می گیرند که یک یا چند حرف آخرشان همانند است. به این کلمات در شعر، «قافیه » می گویند.
قافیه در تأثیر بخشی و زیبایی شعر نقشی بسزا دارد و از مهم ترین تأثیرات آن تکمیل وزن است.
یعنی آهنگ برخاسته از وزن را تکمیل می کند و در هر بیت مانند نشانه ای، پایان یک قسمت و شروع قسمت دیگر را نشان می دهد.
